Sau một vòng đàm phán căng thẳng trong tuần này, các nhà lập pháp ở Brussels hiện đã đạt được “thỏa thuận tạm thời” về Đạo luật trí tuệ nhân tạo (Đạo luật AI) do Liên minh châu Âu đề xuất. Đạo luật AI của EU được dự đoán sẽ là bộ quy tắc toàn diện đầu tiên trên thế giới để quản lý AI và có thể đóng vai trò là chuẩn mực cho các khu vực khác muốn thông qua các luật tương tự.
Theo thông cáo báo chí, các nhà đàm phán đã thiết lập nghĩa vụ đối với các hệ thống AI (GPAI) có mục đích chung “có tác động cao” đáp ứng các tiêu chuẩn nhất định, như đánh giá rủi ro, thử nghiệm đối thủ, báo cáo sự cố, v.v. Nó cũng yêu cầu tính minh bạch của các hệ thống bao gồm việc tạo tài liệu kỹ thuật và “bản tóm tắt chi tiết về nội dung được sử dụng để đào tạo” – điều mà các công ty như OpenAI, nhà sản xuất ChatGPT đã từ chối thực hiện cho đến nay.
Một yếu tố khác trong Đạo luật AI là công dân phải có quyền đưa ra khiếu nại về hệ thống AI và nhận được lời giải thích về các quyết định đối với hệ thống “rủi ro cao” ảnh hưởng đến quyền lợi của họ.
Thông cáo báo chí không đi sâu vào chi tiết về cách thức hoạt động của tất cả những điều đó hoặc điểm chuẩn là gì, nhưng nó có lưu ý khuôn khổ phạt nếu các công ty vi phạm các quy tắc. Chúng khác nhau tùy theo mức độ vi phạm và quy mô của công ty và có thể dao động từ 35 triệu euro hoặc 7% doanh thu toàn cầu đến 7,5 triệu euro hoặc 1,5% doanh thu toàn cầu.
Có một số ứng dụng bị cấm sử dụng AI, chẳng hạn như trích xuất hình ảnh khuôn mặt từ đoạn phim CCTV, phân loại dựa trên “các đặc điểm nhạy cảm” như chủng tộc, khuynh hướng tình dục, tôn giáo hoặc quan điểm chính trị, nhận dạng cảm xúc ở nơi làm việc hoặc trường học, hoặc tạo ra hệ thống “tính điểm xã hội”. Hai gạch đầu dòng bị cấm cuối cùng trong Đạo luật AI là các hệ thống AI “thao túng hành vi của con người để phá vỡ ý chí tự do của họ” hoặc “khai thác các lỗ hổng của con người”. Các quy tắc cũng bao gồm danh sách các biện pháp bảo vệ và miễn trừ đối với việc thực thi pháp luật sử dụng hệ thống sinh trắc học, trong thời gian thực hoặc để tìm kiếm bằng chứng trong bản ghi âm.
Dự kiến, thỏa thuận cuối cùng sẽ đạt được trước cuối năm nay. Ngay cả khi đó, luật này có thể sẽ không có hiệu lực sớm nhất cho đến năm 2025 .
Dự thảo đầu tiên của Đạo luật AI của EU được công bố vào năm 2021 , nhằm phân biệt những gì thực sự được coi là AI và đồng bộ hóa các quy tắc quản lý công nghệ AI trên khắp các quốc gia thành viên EU. Tuy nhiên , dự thảo đó có trước sự ra đời của các công cụ AI tổng quát thay đổi nhanh chóng như ChatGPT và Stable Diffusion, dẫn đến nhiều sửa đổi đối với luật.
Các cuộc đàm phán tiếp theo vẫn sẽ được yêu cầu để hoàn thiện một số chi tiết trước khi Đạo luật AI có hiệu lực.
Giờ đây, khi đã đạt được thỏa thuận tạm thời, vẫn cần phải đàm phán thêm, bao gồm cả phiếu bầu của các ủy ban Thị trường nội bộ và Tự do dân sự của Nghị viện.
Các cuộc đàm phán về các quy tắc điều chỉnh giám sát sinh trắc học trực tiếp (chẳng hạn như nhận dạng khuôn mặt) và các mô hình AI nền tảng “có mục đích chung” như ChatGPT của OpenAI đã gây chia rẽ lớn . Những điều này được cho là vẫn đang được tranh luận trong tuần này trước thông báo hôm thứ Sáu, khiến cuộc họp báo công bố thỏa thuận bị trì hoãn.
Các nhà lập pháp EU đã nỗ lực cấm hoàn toàn việc sử dụng AI trong giám sát sinh trắc học , nhưng các chính phủ đang tìm kiếm các ngoại lệ đối với quân đội, thực thi pháp luật và an ninh quốc gia. Các đề xuất muộn màng của Pháp, Đức và Ý nhằm cho phép các nhà sản xuất mô hình AI tạo ra khả năng tự điều chỉnh cũng được cho là nguyên nhân gây ra sự chậm trễ.
