Với chiêu trò ngày càng tinh vi, tội phạm công nghệ cao đang khai thác sơ hở trên không gian mạng để thực hiện các chiêu trò lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dùng. Một trong những phương thức đó là gắn thẻ, tag tài khoản cá nhân, mạng xã hội vào các bài đăng với nội dung giật gân thu hút sự tò mò của người dùng, từ đó nhiều người bị chiếm đoạt tài sản.
Trong chương trình Lời Cảnh Báo vừa qua, chị NAT chia sẻ: Tài khoản của chị và một người khác được gắn thẻ trên một bài đăng của một ca sĩ nổi tiếng, xem đầy đủ bài viết chỉ cần nhấp link trong phần bình luận. Tuy nhiên, ngay sau khi nhấn vào link, điện thoại chị hiện lên giao diện giống của Facebook, sau khi nhập tài khoản vào và ấn đăng nhập người dùng phát hiện tài khoản mình đã mất quyền truy cập. Đến khi bạn bè gọi điện báo mới cho chị vay 20 triệu đồng thì mới tá hỏa.
Ngoài chị NAT, anh ĐNA ngụ tại TP.HCM cũng trở thành nạn nhân của chiêu thức lừa đảo này: “Hôm đó, tôi thấy thông báo tài khoản của tôi được gắn thẻ vào bài viết với nội dung thông báo có người mất kèm theo một đường link, vì tò mò nên tôi ấn vào xem và không hiện thông tin gì ngoài giao diện Facebook bắt xác minh tài khoản, ngay sau đó tôi không thể đăng nhập vào tài khoản của mình và tôi biết tôi đã bị đánh cắp. Kẻ gian đã sử dụng tài khoản để vay tiền và xin nạp điện thoại. Ngay lập tức tôi đã điện cho người thân bạn bè thông báo tài khoản đã bị chiếm đoạt”.
Gắn thẻ người dùng để lừa đảo có thể bị xử phạt hình sự
Thạc sĩ Phạm Đình Thắng (Trưởng bộ môn An ninh mạng, Trường ĐH Tin học Ngoại ngữ TP.HCM) cho biết: “Thông thường họ sẽ đánh vào tâm lý người dùng, đưa ra câu chuyện cảm động khơi dậy lòng trắc ẩn, thứ hai đánh vào sự hiếu kì cái mới, cái hay hoặc lợi ích quà, trúng thưởng. Sau đó, yêu cầu người dùng thao tác một việc gì đó như nhấn link,.. thì chiêu trò mới thành công”.
Hành vi này thực chất là biến tướng của chiêu trò phát tán tin nhắn, mục đích dẫn dụ người nhẹ dạ cả tin bấm vào đường link chứa mã độc, khiến người dùng mất quyền kiểm soát điện thoại di động và đánh cắp thông tin cá nhân, chiếm đoạt tài sản.
Luật sư Phạm Văn Hiệp giải thích rằng việc gắn thẻ người khác trên mạng xã hội không vi phạm pháp luật nếu chỉ đơn thuần là hành động thông thường. Tuy nhiên, nếu hành vi này nhằm phát tán nội dung lừa đảo, thì sẽ bị coi là vi phạm pháp luật và có thể bị xử lý theo nhiều mức độ khác nhau:
- Xử lý hành chính: Người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 35 đến 50 triệu đồng. Nếu là tổ chức thực hiện hành vi, mức phạt sẽ tăng lên từ 70 đến 100 triệu đồng.
- Xử lý hình sự:
- Hành vi phát tán thông tin lừa đảo trên mạng có thể phạm vào tội sử dụng trái phép thông tin trên mạng viễn thông (theo Điều 288 Bộ luật Hình sự). Hình phạt tối đa là phạt tiền 1 tỷ đồng, cải tạo không giam giữ tối đa 3 năm, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.
- Nếu hành vi này nhằm chiếm đoạt tài sản thông qua mạng máy tính, mạng viễn thông (theo Điều 290 Bộ luật Hình sự), người phạm tội có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm, tùy theo mức độ nghiêm trọng.
Như vậy, tùy thuộc vào mục đích và cách thức thực hiện, hành vi gắn thẻ lừa đảo có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng.
Nếu không cảnh giác với chiêu lừa này, tài khoản bị chiếm đoạt có thể liên kết với các website, fanpage được sử dụng để kinh doanh, thương mại. Các đối tượng cũng có thể bịa chuyện bôi nhọ, hạ thấp nhân phẩm hoặc sử dụng thông tin cá nhân để tống tiền, chiếm đoạt tài sản.
Thạc sĩ Phạm Đình Thắng chia sẻ: “Chúng ta có thể phòng tránh bằng cách dùng chức năng mạng xã hội cung cấp ví dụ như chặn gắn thẻ trên Facebook, chúng ta phải có một tâm thế cảnh giác khi cảnh giác thì mới đề phòng được các hành động tiếp theo”.
Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng nên hạn chế bấm vào các link không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các link yêu cầu đăng nhập mật khẩu. Cần thực hiện các biện pháp xác thực mạnh như xác thực 2 yếu tố hoặc bằng cả số điện thoại và địa chỉ email. Người dùng nên tải ứng dụng từ các nguồn chính thống tránh bị trục lợi cá nhân. Nếu không may rơi vào trường hợp trên phải nhanh chóng thông báo cho những người xung quanh để đề phòng.
